Το Σάββατο 16 Ιουλίου, ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ, Θεοκλής Ζαούτης, μίλησε κατά τη διάρκεια του 1ου Παγκόσμιου Πανομογενειακού Ιατρικού Συνεδρίου στη Θεσσαλονίκη, όπου ανέφερε πως η πανδημία του κορονοϊού είναι ένα σημαντικό μάθημα για τη δημόσια υγεία που θα πρέπει να αποτελέσει οδηγό για την αντιμετώπιση μελλοντικών πανδημιών. Ειδικότερα, ο κ. Ζαούτης δήλωσε πως:
"Περισσότερες από έξι στις 10 μολυσματικές ασθένειες προήλθαν από ζώα και μεταπήδησαν στον άνθρωπο, ενώ ο κίνδυνος αυξάνεται τα τελευταία 20 χρόνια. Υπάρχει ανάγκη καλύτερης πρόληψης, η οποία περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, και τη βελτίωση των πολιτικών για την προστασία της φύσης. Η καταστροφή των ενδιαιτημάτων άγριας ζωής αυξάνει κάθε χρόνο τον κίνδυνο. Όταν κυνηγάμε απειλούμενα άγρια ζώα και καταλαμβάνουμε το φυσικό περιβάλλον όπου ζουν, ή πουλάμε άγρια ζώα σε αγορές όπως της Γουχάν, αυτά βιώνουν μεγάλο στρες, γεγονός που τα καθιστά πιο ευάλωτα στη μόλυνση και στην παραγωγή υψηλότερου ιικού φορτίου. Αυτό οδηγεί σε μεγαλύτερη αποβολή του ιού, μέσα από την απελευθέρωση των εκκρίσεων από τα άρρωστα ζώα, ενώ η κατανάλωσή τους εκθέτει τους ανθρώπους σε μεγαλύτερο κίνδυνο να κολλήσουν έναν ιό.
Η πιθανότητα μετάδοσης ιών είναι επίσης υψηλότερη μεταξύ ανθρώπων και ζωικών ειδών που έχουν παρόμοιο DNA, όπως οι χοίροι. Επιπλέον, λόγω των αυξανόμενων θερμοκρασιών, τα ζώα μεταναστεύουν από το Νότο προς το Βορρά, όπου έρχονται σε επαφή με άλλα ζώα για πρώτη φορά και ανταλλάσσουν ιούς με αυτά, όπως και με όλους εμάς. Για να είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι αν πιστεύουμε ότι η επόμενη πανδημία είναι αναπόφευκτη. Το κλειδί για την πρόληψη μιας νέας κατάστασης έκτακτης ανάγκης βρίσκεται στην ενίσχυση και αύξηση της χρηματοδότησης των υποδομών δημόσιας υγείας σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο, ώστε τα πρώτα κρούσματα μιας νέας μολυσματικής ασθένειας να ανιχνεύονται έγκαιρα και να αντιμετωπίζονται στην αρχή. Πρέπει να γίνει επένδυση στην πρόληψη και αντιμετώπιση των χρόνιων παθήσεων.
Αν λάβουμε υπόψη ποια άτομα επηρεάστηκαν περισσότερο από τη COVID-19, θα δούμε πως ήταν αυτά με χρόνιες μη μεταδοτικές ασθένειες, όπως οι χρόνιες πνευμονοπάθειες και καρδιοπάθειες, ο καρκίνος και άλλες ανοσοκατασταλτικές παθήσεις. Αν θέλουμε να μειώσουμε τον αντίκτυπο των μολυσματικών ασθενειών και των μελλοντικών πανδημιών, πρέπει να κάνουμε καλύτερη δουλειά στην πρόληψη και θεραπεία χρόνιων παθήσεων. Η επιστημονική κοινότητας είναι υπεύθυνη για την καλύτερη επικοινωνία και ευαισθητοποίηση του κοινού για θέματα δημόσιας υγείας, αλλά και την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης.
Η εκτίμηση είναι ότι 10 εκατομμύρια άνθρωποι θα πεθαίνουν ετησίως το έτος 2050, λόγω της αντοχής στα αντιβιοτικά. Αυτό είναι πολύ περισσότερο από τις ανθρώπινες απώλειες κατά τη διάρκεια των πανδημιών. Η πανδημία της COVID-19 είναι μια ‘τέλεια καταιγίδα’ για τη σιωπηλή πανδημία της αντίστασης στα αντιβιοτικά. Πού βρίσκονται τα ανθεκτικά βακτήρια; Βρίσκονται στα νοσοκομεία και στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. Τι κάναμε λοιπόν; Έχουμε βάλει περισσότερα νοσοκομεία και περισσότερες μονάδες εντατικής θεραπείας. Οι νοσοκομειακές λοιμώξεις σχετίζονται με συσκευές που τοποθετούμε σε ασθενείς και τις περισσότερες από αυτές για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Έτσι, εκδηλώθηκε μια επιδημία λοιμώξεων που δημιουργήθηκαν μέσα σε πιεσμένα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης. Στοιχεία από το CDC των ΗΠΑ έδειξαν αύξηση κατά 50% στις λοιμώξεις από την υγειονομική περίθαλψη κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19.
Το άλλο κομμάτι της ‘τέλειας καταιγίδας’ είναι ότι κάθε ασθενής με COVID-19 πήρε ένα αντιβιοτικό, είτε το είχε ανάγκη, είτε όχι. Κάτι που σήμανε περισσότερους ασθενείς στο νοσοκομείο, περισσότερους σωλήνες, περισσότερους καθετήρες, περισσότερη καταπόνηση για το σύστημα, και κατέληξε με την εκτίμηση πως η σιωπηλή πανδημία της αντοχής στα αντιβιοτικά πιθανώς έχει συμβάλει σημαντικά στη θνησιμότητα της COVID-19".